Eterde Çözünmeyen Madde (Çözünmeyen Safsızlıklar)

Teorik Bilgi:

Zeytinyağının üretimi sırasındaki kötü işlemlerin sonucunda yağ içerisine kalan ve petrol eterinde ya da n-hekzanda çözünmeyen uçucu maddeler dışındaki toplam yabancı maddelere eterde çözünmeyen maddeler adı verilir. Bu maddeler toprak, kum vb. maddeler, azotlu maddeler, okside olmuş yağ asitleri, mineral maddeler, karbonhidratlar, bazı reçine ile kalsiyum veya alkali sabunların bir kısmı olabilir. Bu işlem için siyah bant (büyük gözenekli) süzgeç kâğıdı kullanılmalıdır. Analizde kullanılacak numune mutlaka homojen olmalıdır.

Kullanılan Kimyasallar:

• Petrol Eteri

Kullanılan Araç – Gereçler:

• Siyah bant süzgeç kağıdı
• 250 ml’lik erlen
• ±0,0001 g duyarlılıkta analitik terazi
• Etüv
• Beher
• Balon

Analizin Yapılışı:

Süzgeç kâğıdı akordiyon şeklinde katlanarak bir beherin içerisine konur. 105 ⁰C sıcaklığındaki etüvde 15 dakika bekletilir. Süre sonunda etüvden alınan beher ve süzgeç kâğıdı desikatörde soğutularak tartımı alınır. Erlen içerisinde 10 g zeytinyağı numunesi tartılır ve üzerine 100 ml eter ilave edilir. Erlenin kapağı kapatılarak 30 dk. beklenir. Süre sonunda erlendeki çözelti tartılan süzgeç kâğıdı ile bir balona süzülür. Süzgeç kâğıdında yağ kalmaması gerektiğinden süzgeç kâğıdı eter ile iyice yıkanır. Süzgeç kâğıdındaki tüm yağ giderildikten sonra süzgeç kâğıdı behere geri alınarak 105 ⁰C sıcaklığındaki etüvde 15 dk. kurutulur. Süre sonunda etüvden alınan beher ve süzgeç kâğıdı desikatörde soğutularak tartımı alınır.

Veriler – Hesaplamalar:

Boş beher ve süzgeç kâğıdının ilk ağırlığı (m₁): 52,1042 g

Boş beher ve süzgeç kâğıdının son ağırlığı (m₂): 52,1461 g

Numune miktarı (m_numune): 10,0355 g

Yorumlar:

T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın Türk Gıda Kodeksi Zeytinyağı ve Prina Yağı Tebliği’ne göre natürel zeytinyağlarında çözünmeyen safsızlık oranı maksimum %0,1 olmalıdır. İncelenen numune bu oranı aştığından standart dışıdır. Bu duruma zeytinyağının üretim yada depolanma aşamasında etki eden faktörler neden olmuş olabileceğinden numunenin alındığı yağın üretim ve depolama koşulları kontrol edilmeli, gerekirse yağ filtrelenmelidir.

KAYNAK