1. Ocak-Şubat Aylarında Yapılması Gereken Bakım işleri
Toplanması tamamlanmış zeytin bahçelerinde
toplama işine devam edilir. Bu aylarda, havanın ve toprağın müsait olduğu bir
dönemde, toprağın derince sürülmesinin yararı çoktur. Bu sürme işlemi,
ilerideki ilkbahar yağmurlarının toprağa daha iyi işlemesini sağlayacağı gibi
yabani otlarda toprağa gömülmüş olur. Aynı zamanda topraktaki haşere
yumurtaları da imha edilmiş olur.
Derin sürümden sonraki toprak
işlemelerinde toprağı sadece diskaro ile işlemek veya kazayağı çekmek yeterli
olacaktır.
Gübreleme yapmadan önce arazinin toprak
yapısının ve terkibinin bilinmesinin çok büyük yararı vardır.
Bu amaçla zeytin bahçesinin çeşitli
yerlerinden usulüne göre alınan toprak numuneleri analiz ettirilmeli ve bu
analiz neticesinde önerilen miktar ve çeşitlerinde gübre verilmelidir. Aksi
halde bilinçsizce yapılan suni gübreleme ile toprağa ihtiyacı olmayan
elementlerin verilmesi neticesinde gereksiz gübreleme yapılmış olacaktır. Bu
durum hem zaman kaybı, hem de ekonomik zarar verecektir. Ayrıca gereksiz ve fazladan
toprağa verilen bu elementler, diğer bitki besin maddelerinin de zeytin ağacı
tarafından kullanımını engellernektedir. Bitki besin maddelerinin tam ve
eksiksiz olarak verilmesi için diğer önemli bir tahlil de yaprak tahlilidir. Bu
tahlil neticesinde ise zeytin ağacının hangi elemente ihtiyaç duyduğu daha
teferruatlı ve sağlıklı tespit edilmiş olur. Gerek toprak analizi gerekse
yaprak analizinin mutlak suretle yaptırılması ve bu analizler neticesine göre
gübre verilmesi hem ekonomik yönden hem de ağaçların sağlıklı gelişmesi
yönünden faydalı ve zaruridir. Karakoşnile karşı kış ilaçlaması yapılabilir.
2. Mart-Nisan Aylarında Yapılması Gereken Bakım işleri
Mart-Nisan
aylarında yapılacak işler; budama, gübreleme, ilaçlama ve toprak işlemedir. Bu
işlerin en önemlisi budamadır.
Zeytinlerde budama, hasat zamanından
itibaren baharda sürgün büyümesine kadar geçen sürede yapılabilir. Ancak erken
budama, ağaçların erken uyanmasına neden olacağından önerilmez. Bu durum
Marmara Bölgesi gibi kış ve ilkbahar donlarının zeytinlere önemli zararlar
verdiği yerlerde daha da önemlidir.
Budamanın, ağaçlarda uyanmanın
başlamasından sonra yapılması da uygun değildir. Çünkü bu dönemde ağaçta
depolanmış yedek besin maddelerinden bir kısmı sürgün faaliyeti için
harcanmıştır. Dolayısıyla geç budamalar çiçek gözü oluşumunu geciktirir ve
olumsuz etkiler. Bu nedenlerle en uygun budama zamanı, kışın geç, ilkbaharın
erken dönemleri olan Şubat-Mart aylarıdır.
Zeytin kanserinin yaygın olduğu yerlerde,
hastalığın yayılmasını azaltmak için budama yazın yapılmalıdır. Kış
budamalarında ise budama aletleri sık sık dezenfekte edilmelidir.
Ağacın yaşı ve budamadan beklenen amaca
göre zeytinlerde yapılacak budamalar; şekil budaması, mahsul budaması ve
gençleştirme budaması olman üzere üçe ayrılır.
Zeytin ağacı çok ise şekil budaması
yapılmalıdır. Diğer meyve ağaçları gibi zeytinlere de değişik şekiller
verilebilir. Zeytin ağaçlarında ise en uygun şekil "serbest goble"dir.
Verime yatmış ağaçlarda ise her yıl
düzenli olarak mahsul budaması yapılmalıdır. Mahsul Budamsında ilk önce kalın,
kuru, odunlaşmış ve bodurdalar kesilmelidir. Budama uç dallardan başlanarak
geriye ve içten dışa doğru yapılır. Bu arada hastalıklı dallar ve birbiri
üzerine binen dallardan alttaki dallar kesilmelidir.
Ürün verimi azalmış, taç kısmı dağılmış ve
değişik nedenlerden zarar görmüş ağaçların yeniden şekillenmesi için
gençleştinme budaması yapılır. Gençleştirme budaması bir yılda bitirilmez. En
az 3-4 yılda bitirilmelidir. Bu aylarda ağaçlarda sünme başlayacağından, ağaçlar
azotlu gübrelerden birisi ile gübrelenmelidir. Bu gübreler, amonyum sülfat veya
amonyum nitrat olabilir.
Mart-Nisan aylarında havalar ısınmaya
başlayınca zeytin güvesi zararlısının yaprak içindeki tahribatı başlar. Bunun
için ağaçlara herhangi bir insektisit (böcek öldürücü atılmalıdır. Aynca
mantari hastalıklara karşı hazır bakırlı ilaçlarla veya "bordo
bulamacı" denilen ilaçla ağaçlar ilaçlanmalıdır.
Bahçe içindeki yabancı otlara karşı da
mücadele yapılmalı ve orta düzeyde toprak çapalanmalıdır. Yeni bahçe
kurulacaksa, zeytin fidanlarının dikimi de Mart ayında yapılmalıdır.
3.
Mayıs-Haziran Aylarında
Yapılması Gereken Bakım işleri
Mayıs - Haziran aylarında havalar kurak
gitmiş ise, zeytin ağaçlarında çiçeklenme başlamadan önce mutlaka sulama yapılmalıdır.
Sulama işlemi dört şekilde uygulanabilir;
1-Tava sulama yöntemi,
2-Karık sulama yöntemi,
3-Yağmurlama sulama yöntemi,
4-Damla sulama yöntemi,
Özellikle su kaynağının diğer
sulama yöntemleri için yeterli olmadığı durumda damla sulama yöntemi en iyi
neticeyi vermektedir. Etkili yapılan damla sulamadan elde edilecek yararlar şu
şekilde sıralanabilir.
- Ürün kalitesi ve verimde
büyük artış sağlanır.
- Yöntemle, bitki kök
bölgesinde bitkinin gereksinim duyduğu su sürekli sağlanmış olur.
- Iş gücünden kolaylıkla
yapılır ve gübreden tasarruf sağlanır.
- Toprak kaymak tabakası
oluşmaz, bu nedenle toprak işlemesi azalmış olur.
- Erozyon söz konusu değildir.
-Tesviyeye gerek yoktur.
Bahar yağışlanyla veya sulama
işlemlerinden sonra bahçelerde görünecek yapancı otlarla mutlaka mücadele
edilmelidir.
Bu ayların en önemli konusu
zeytin güvesi zararlısının çiçek ve meyve nesiine karşı yapılacak
ilaçlamalardır. Zeytin çiçekleri tomurcuk halinde iken zeytin güvesinin dişisi
tomurcuklara yumurta bırakır. Yumurtadan çıkan larvalar (kurtlar) tomurcuk
içindeki döllenme organlarını yediği için açan çiçek sayısı azalmakta ve
sonuçta verim de azalmaktadır.
Dişinin yumurtasını bıraktığı dönemler
takip edilerek larvalar görüldüğünde veya yumurtadan çıkacağı zamanda ağaçlar
insektisitlerle (böcek öldürücü) ilaçlanmalıdır.
Zeytin tomurcukları daneye dönüştüğünde bu
sefer zeytin güvesi zararlısı daneler üzerinde zarar yaratmaktadır.
Zeytin danesi saçma iriliğine geldiği
zaman zeytin güvesinin dişisi dane ile sapın birleştiği noktaya yumurtasını
bırakır. Yumurtadan çıkan larva (kurt) danenin çekirdeğinin içine girerek
çekirdeğin özünü yemektedir. Çekirdek özünü yedikten sonra tekrar girdiği sap
deliği çukurundan çıkar. Bu arada sap ile dane arasındaki irtibatı kopardığı
için danenin dökülmesine neden olur. Bunu önlemek için dişinin yumurta koyduğu
dönem takip edilerek herhangi bir insektisit ile ağaç ilaçlanmalıdır.
4.
Temmuz-Ağustos Aylarında
Yapılması Gereken Bakım İşleri
Temmuz - Ağustos aylarında dane irileşmeye
ve yağlanmaya başlayacağından sulama yapılmalıdır. Yabancı otlanma mevcut ise
çapalama yapılmalı veya ilaçlama ile otlarla mücadele edilmelidir. Zeytin
güvesinin daneye verdiği zarar temmuz ayında devam edeceğinden ilaçlanmanın
yapılması gerekir. Ayrıca zeytin karakoşnilinin kabuğunun altından çıkan
yavrulara karşı yazlık beyaz yağlafla ve insektisitlerden biri kullanılarak
ilaçlama yapılmalıdır.
Sulama bu ayların en önemli sorunudur.
Susuzluk sonucu yapraklar solar, daneler buruşur, kırışır sap kuruyunca da
dökülmek zorunda kalır. Bu aylarda muhafazası için toprak sürülmeli veya
çapalanmalıdır.
5.
Eylül-Ekim Aylarında
Yapılması Gereken Bakım İşleri
Bu aylarda yapılacak işler; ilaçlama, şu
lama ve toprak işlemesidir. Zeytin zararlılarından biri de zeytin sineğidir.
Ozellikle eylül ayında zeytin seneğinin dişisi zeytin danesinin 1 mm içerisine
yumurtasını bırakır. Yumurtadan çıkan larva, zeytin danesinde beslenerek
danenin bozulmasına neden olur. Bu daneler, her zaman dökülmediği için hasat
zamanı toplanıp havuzlanırsa, sonuçta kalitesiz ve çürük zeytin elde edilir ki
bu istenmeyen bir durumdur. Bunu önlemek için dişi sineğin yumurta bıraktığı
devreler takip edilmeli ve bu dönemde özellikle sistemik etkili
insektisitlerden biri ile ilaçlama yapılmalıdır. Ayrıca mantari hastalıklara
karşı hazır bakırlı ilaçlardan biri veya bordo bulamacı ile ilaçlanmalıdır.
Havaların durumuna göre ağaçlar
sulanmalıdır. Yabancı otlara karşı bahçe çapalanmalıdır.
6.
Kasım-Aralık Aylarında
Yapılması Gereken Bakım İşleri
Bu aylar zeytinin hasat edildiği dönemdir.
Kasım ayından itibaren zeytin olgunlaştığı için hasada başlanır. Ağaçtaki
zeytinler aynı anda karanmadığı için hasat her zaman 1 defa yapılamaz. Hasat
bazı yıllar Ocak ve Şubat aylarına kadar sürebilir. Eğer hasat erken biterse,
toprak mutlaka derin sürülmelidir. Ayrıca gerek görüldüğü taktirde Fosforlu ve
Potasyumlu gübrelerle gübreleme yapılmalıdır.
Zeytin
Pamuklu Biti : Mart - Nisan - Mayıs - Kısmi Haziran
Bordo
Bulamacı zamanı: Hasat Sonu, Budama işlemleri bittikten sonra, Erken ilkbahar
Donlarına karşı (Nisan - Mayıs),Erken Kış Donlarına Karşı (Eylül- Ekim)
Bordo Bulamacı
Hasat sonu atılırsa % 2 - 3
Budama işlemleri bittikten sonra, % 1.5 - 2
Erken ilkbahar donlarına karşı, % 1 - 1.5
Erken kış donlarına karşı, %1
0 yorum: